Column: Ga nooit weg zonder te groeten
Ga nooit weg zonder te groeten,
ga nooit heen zonder een zoen.
Wie het noodlot zal ontmoeten,
kan het morgen niet meer doen.
– Toon Hermans
Het gebeurt maar al te vaak dat onze patiënt thuis afscheid neemt van de partner of familieleden. In veel gevallen ligt de zieke persoon al op de brancard. Toch proberen wij als het kan de gelegenheid te geven om elkaar nog kort te spreken of te knuffelen. ‘Doen jullie voorzichtig met de kostbare lading’, klinkt het vaak na.
Soms biedt het letsel of de kwaal geen ruimte om elkaar nog gedag te zeggen. Er moet dan met haast naar het ziekenhuis worden gereden. En dat is voor alle partijen een hard gelag. In zo’n geval vragen wij vaak wel nog om snel een telefoon (én oplader!) mee te geven. Welk verschil dat kan maken, blijkt in onderstaand verhaal.
Een melding verschijnt in ons ritsysteem: we moeten iemand ophalen met forse COVID-klachten. De aanrijdtijd is lang en als we er eenmaal zijn, blijkt de patiënt zeer benauwd. We stellen voor dat partner en kind (beiden ook ziek door COVID) kort afscheid van de patiënt nemen, maar helaas dringt onze aanmoediging bij allemaal niet goed door. We vertrekken met de patiënt in de ambulance aan een hoge dosis zuurstof.
Tijdens de rit belt mijn collega met de dienstdoende SEH-arts over de ingezette behandeling, gemeten waardes, algehele toestand, verwachte aankomsttijd en gewenste opvang. Aangekomen in het Albert Schweitzer ziekenhuis staat de SEH-arts met een adequaat team klaar. Binnen enkele minuten is ook de intensivist er, omdat de patiënt moet worden geïntubeerd en in slaap gebracht voor langdurige beademing op de IC.
Voordat de patiënt onder narcose gaat, neemt de SEH-arts toch nog de tijd om de patiënt ertoe te bewegen door middel van videobellen afscheid te nemen van de naasten thuis. Ze zegt heel duidelijk: we weten niet wanneer en waar u wakker wordt. (Wij weten dat het ook nog kan zijn: óf u nog wakker wordt.) De patiënt houdt de boot af en geeft aan dat dit voor hemzelf en het thuisfront te emotioneel is.
Maar de SEH-arts dringt aan. De telefoon wordt geopend en met Facetime kan in minder dan een halve minuut toch afscheid worden genomen. Een korte, alledaagse handeling, die later van onschatbare betekenis kan zijn. ‘s Avonds wordt deze patiënt wegens de drukte voor langere tijd naar een ander ziekenhuis in het land vervoerd.
Een pluim voor de arts. Zij handelde naar de dichtregels van Toon Hermans hierboven. Ze keek naar de kwaal. En ze keek om naar de mens die ze voor zich had én naar de mensen thuis die ze niet zag.
Onze ambulancechauffeur Wim Visser hoopt op deze plek regelmatig columns te schrijven, vanuit eigen ervaring en beleving. Dit is de eerste aflevering.
